Ο Όσιος ΙΛΑΡΙΩΝ ο νέος, ηγούμενος Μονής Δαλμάτων

Η καταγωγή του ήταν απο την Καππαδοκία και έζησε τον 9ον αιώνα μ.Χ. (γεννήθηκε περί το 775). Η μητέρα του ονομαζόταν Θεοδοσία, ο δε πατέρας του Πέτρος, και ήταν προμηθευτής άρτου τών ανακτόρων. Ευσεβείς γονείς καθώς ήταν, ανάλογα ανέθρεψαν και το γιό τους. Όταν ο Ιλαρίων ενηλικιώθηκε, με τη φλόγα της πίστης στην καρδιά του, πήγε στο μοναστήρι του Ξηρονησίου στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί αφοσιώθηκε στην μελέτη και την πνευματική άσκηση. Κατόπιν πήγε στη Μονή Δαλμάτων, όπου έγινε μεγαλόσχημος, και για μιά δεκαετία που πέρασε εκεί υπήρξε παράδειγμα ταπεινοφροσύνης και μεγαλοψυχίας. Μάλιστα, με κοινή ψήφο τον ανέδειξαν ηγούμενο της Μονής. Αλλά μεγάλη καταιγίδα ξέσπασε στην Εκκλησία με τους εικονομάχους, και ο Λέων ο Αρμένιος με τον Πατριάρχη Θεόδοτο το Μελισσηνό προσπάθησαν να κάμψουν το φρόνημα του Ιλαρίωνα. Αλλά αυτός, με χαρακτηριστικό θάρρος, στάθηκε στο ύψος του ορθοδόξου σε μοναστήρια, φυλακίσεις, ξυλοδαρμούς και εξορίες, όπου πέρασε οκτώ ολόκληρα χρόνια. Τελικά, σε όλες αυτές τις δοκιμασίες άντεξε, εμπνεόμενος απο τα λόγια του θεοκίνητου Απόστολου Παύλου: “Σύ ούν κακοπάθησον ως καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού… εάν δε και αθλή τις, ου στεφανούται, εάν μη νομίμως αθλητή”. Σύ, λοιπόν, κακοπάθησε σαν καλός στρατιώτης του Ιησού Χριστού. Έπειτα, όταν παίρνει κανείς μέρος σε αθλητικούς αγώνες, δε στεφανώνεται, άν δεν αγωνιστεί σύμφωνα με τους αθλητικούς κανόνες. Ο Ιλαρίων μετά τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας, επανήλθε στη Μονή του. Έζησε άλλα τρία χρόνια και πέθανε ειρηνικά σε ηλικία 70 χρονών το 845.